Vatican công bố chủ đề cho Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội lần 60
Vatican công bố chủ đề cho Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội lần 60
Đức Thánh Cha Leo XIV đã chọn “Bảo tồn tiếng nói và khuôn mặt con người” làm chủ đề cho Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội lần thứ 60, dự kiến diễn ra vào ngày 17 tháng Năm năm 2026.
Trong thông cáo công bố chủ đề, Bộ Truyền thông – cơ quan chủ trì Ngày Truyền thông Thế giới – tuyên bố rằng “Trong hệ sinh thái truyền thông ngày nay, công nghệ ảnh hưởng đến những tương tác nhiều hơn bao giờ hết - từ những thuật toán quản lý nguồn cấp tin tức đến AI biên soạn toàn bộ văn bản và hội thoại.”
Thừa nhận rằng những tiến bộ trong công nghệ mang đến “những khả năng không thể tưởng tượng được chỉ vài năm trước,” Bộ cảnh báo rằng những công cụ như vậy “không thể thay thế khả năng đồng cảm, đạo đức và trách nhiệm đạo đức độc đáo của con người.”
Truyền thông công cộng, theo Bộ, “đòi hỏi sự phán đoán của con người, chứ không chỉ là những mẫu dữ liệu.” Do đó, “thách thức đặt ra là bảo đảm rằng con người vẫn là tác nhân dẫn dắt. Tương lai của truyền thông phải là tương lai mà máy móc đóng vai trò là công cụ kết nối và tạo điều kiện thuận lợi cho đời sống con người, thay vì làm xói mòn tiếng nói của con người.”
Những lo ngại về rủi ro liên quan đến AI
Thông báo hôm thứ Hai cảnh báo về những rủi ro thực sự liên quan đến công nghệ hiện đại: “AI có thể tạo ra thông tin hấp dẫn nhưng gây hiểu lầm, thao túng và có hại; sao chép những thành kiến và định kiến từ dữ liệu đào tạo của nó; và phóng đại thông tin sai lệch thông qua việc mô phỏng giọng nói và khuôn mặt con người. Nó cũng có thể xâm phạm quyền riêng tư và sự riêng tư của con người mà không có sự đồng ý của họ.”
Bộ Giáo lý Đức tin cảnh báo, “việc quá phụ thuộc vào AI làm suy yếu tư duy phản biện và kỹ năng sáng tạo, trong khi việc độc quyền kiểm soát những hệ thống này làm dấy lên lo ngại về sự tập trung quyền lực và bất bình đẳng.”
Những lo ngại này nhấn mạnh tính cấp thiết của việc đưa “Kiến thức Truyền thông” hay thậm chí là “Kiến thức Truyền thông và Trí thông minh Nhân tạo (MAIL)” vào những hệ thống giáo dục chính quy, tuyên bố cho biết.
Bộ Giáo lý Đức tin kết luận rằng “là người Công giáo, chúng ta có thể và nên đóng góp, để mọi người – đặc biệt là giới trẻ – có được khả năng tư duy phản biện và phát triển trong sự tự do tinh thần.”
Một vị Giáo Hoàng quan tâm đến những vấn đề này
Đức Thánh Cha Leo XIII đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của Giáo hội trong việc đối mặt với những thách thức do trí tuệ nhân tạo và sự phát triển của những công nghệ mới đặt ra. Trong cuộc gặp gỡ với các hồng y chỉ vài ngày sau khi được bầu vào ngày 8 tháng Năm, Đức Thánh Cha đã giải thích rằng việc ngài chọn danh hiệu Giáo hoàng được lấy cảm hứng từ Đức Lêô XIII, ngài “trong Thông điệp Rerum Novarum lịch sử của mình, đã đề cập đến vấn đề xã hội trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp vĩ đại đầu tiên.”
Ngài tiếp tục: “Trong thời đại của chúng ta, Giáo hội trao tặng cho mọi người kho tàng giáo huấn xã hội của mình để ứng phó với một cuộc cách mạng công nghiệp khác và trước những phát triển trong lĩnh vực trí thông minh nhân tạo, vốn đặt ra những thách thức mới cho việc bảo vệ nhân phẩm, công lý và lao động.”
Sau đó, trong thông điệp gửi đến tham dự viên Hội nghị thường niên lần thứ hai về Trí thông minh nhân tạo, Đạo đức và Quản trị Kinh doanh, Đức Thánh Cha Leo nhấn mạnh rằng “lợi ích hoặc rủi ro của AI phải được đánh giá chính xác theo tiêu chuẩn đạo đức cao cả này” là “bảo vệ phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi con người và tôn trọng sự phong phú và đa dạng về văn hóa, tinh thần của những dân tộc trên thế giới.”
Nguyễn Minh Sơn