Vatican tại LHQ: Cải cách thể chế? Hiện trạng ở Jerusalem? Ukraine?
Vatican tại LHQ: Cải cách thể chế? Hiện trạng ở Jerusalem? Ukraine?
LHQ hiện đã 80 năm tuổi. Vào năm 1945, giữa hậu quả của Thế chiến II, 51 quốc gia đã cùng nhau hợp tác với mục tiêu ngăn chặn một cuộc xung đột toàn cầu khác và thúc đẩy hòa bình.
Tám thập kỷ sau, với 193 quốc gia thành viên chính thức, dường như thể chế này đang không đạt được các mục tiêu ban đầu. Ước tính có khoảng 56 cuộc chiến tranh đang diễn ra trên toàn thế giới, liên quan đến khoảng 90 quốc gia.
Thực tế, những chính trị gia từ khắp nơi trên thế giới đã đề cập đến vấn đề này tại Đại hội đồng. Nếu có một chủ đề liên tục được nhắc đến nhiều lần, thì đó chính là nhu cầu cải tổ LHQ.
Đức Ông Paul Richard Gallagher, Bộ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh: “Cộng đồng quốc tế ngày càng đồng thuận về nhu cầu cải cách thể chế này bằng cách tái khám phá nền tảng của nó và điều chỉnh nó để phản ánh nhu cầu của thời đại hiện nay.”
Mặc dù đã có sự đồng thuận, nhưng cách thức thực hiện cải cách đó vẫn còn nhiều tranh cãi. Dù sao đi nữa, các nhà lãnh đạo thế giới đã sử dụng diễn đàn này trong những ngày gần đây để nêu bật chương trình nghị sự của họ.
Vatican là một trong hai thực thể — cùng với Palestine — không phải là quốc gia thành viên đầy đủ. Vatican giữ tư cách quan sát viên thường trực và, mặc dù có thể can thiệp, nhưng không có quyền biểu quyết.
Đặc phái viên của Vatican tại hội nghị này là Đức Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher, Bộ trưởng Quan hệ với các Quốc gia. Trong bài phát biểu của mình, ngài đã truyền đạt lập trường của Tòa Thánh và Đức Thánh Cha tới LHQ, đồng thời đưa ra cái nhìn tổng quan về những cuộc chiến đang diễn ra.
Ngài đã nói về Ukraine, nơi ngài một lần nữa kêu gọi ngừng bắn.
Đức Ông Paul Richard Gallagher: “Trong số nhiều cuộc khủng hoảng hiện đang ảnh hưởng đến cộng đồng quốc tế, cuộc chiến ở Ukraine là một trong những cuộc khủng hoảng sâu sắc và đau thương nhất. Sự tồn tại kéo dài của nó đang biến những thành phố từng sôi động thành đống đổ nát và dập tắt nụ cười của những trẻ thơ đáng lẽ phải được lớn lên trong niềm vui chơi thay vì sống giữa tiếng còi báo động liên tục và trong những nơi trú ẩn.”
Về Đất Thánh, Đức Tổng Giám mục Gallagher đã đề cập đến tình hình ở Jerusalem. Hiện trạng đang tồn tại ở đó là một thỏa thuận lịch sử về việc quản lý nhữn thánh địa Kitô giáo, chia cắt nó cho các giáo phái khác nhau.
Đức Ông Paul Richard Gallagher: “Một giải pháp công bằng cho vấn đề Jerusalem dựa trên những nghị quyết quốc tế là điều cần thiết để đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Bất kỳ quyết định hoặc hành động đơn phương nào làm thay đổi quy chế đặc biệt của Jerusalem và hiện trạng đều không thể chấp nhận được về mặt đạo đức và pháp lý.”
Về tình hình ở Gaza, Vatican tiếp tục ủng hộ giải pháp hai nhà nước.
Đức Ông Paul Richard Gallagher: “Đức Thánh Cha Leo XIV đã khẩn khoản đề nghị trả tự do cho tất cả những con tin. Cần đạt được một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận an toàn của hàng viện trợ nhân đạo, và luật nhân đạo phải được tôn trọng đầy đủ, đặc biệt là nghĩa vụ bảo vệ thường dân cũng như lệnh cấm trừng phạt tập thể, sử dụng vũ lực bừa bãi và cưỡng bức người dân di tản.”
Tất cả những điều này nằm trong bối cảnh đề xuất mới nhất của Tổng thống Trump về Gaza — một kế hoạch 20 điểm, bao gồm, cùng nhiều nội dung khác, việc thay thế Hamas bằng một chính quyền chuyển tiếp và tái thiết Gaza dưới sự giám sát quốc tế.
Nguyễn Minh Sơn