Vatican tiến hành phục hồi và số hóa kho lưu trữ của thư viện
Vatican tiến hành phục hồi và số hóa kho lưu trữ của thư viện
Thư viện Vatican là nơi lưu giữ phần lớn di sản văn học của nhân loại. Gồm hơn 80.000 bản thảo cổ và 2 triệu cuốn sách in (8.600 trong số đó là “incunabula”, tức là được in trước năm 1501); một bộ sưu tập đồ họa (bản vẽ, bản đồ, bản khắc, ảnh); 150.000 tài liệu; một bộ sưu tập lớn tiền xu và huy chương (300.000 bản); và một bộ sưu tập lưu trữ (100.000).
Hiện tại, thư viện đang trong tiến trình số hóa và xuất bản trực tuyến tất cả các bản thảo mà thư viện lưu trữ, một dự án bắt đầu vào năm 2012. Khi cần thiết, các bản thảo sẽ được xử lý bảo tồn hoặc được phục hồi trước khi số hóa. Cho đến nay, khoảng 30.000 bản thảo đã được số hóa và xuất bản trực tuyến. Công trình này có thể thực hiện được là nhờ sự hỗ trợ của nhiều nhà hảo tâm, gồm Sanctuary of Culture Foundation, đã hào phóng hỗ trợ số hóa và phục chế bản thảo cũng như những dự án khác.
Gần đây, một sự hợp tác mới đã được khởi động giữa Thư viện Vatican và Colnaghi Foundation, một phòng trưng bày nghệ thuật uy tín được thành lập vào năm 1760. Hai tổ chức này đang hợp tác cụ thể với nhau về phần lưu trữ của thư viện.
Thỏa thuận kéo dài năm năm này quy định về việc phục chế và tái tổ chức những cơ sở lưu trữ của kho lưu trữ, điều này sẽ cải thiện việc bảo quản những tài liệu trong tương lai từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 20. Những bộ sưu tập lưu trữ gồm những tài liệu có giá trị lịch sử đặc biệt.
Dự án, bao gồm việc tái tổ chức toàn bộ phòng ban, gồm hệ thống kệ mới và cải tạo, sẽ do công ty kiến trúc nổi tiếng của Anh David Chipperfield Architects dẫn đầu.
Colnaghi Foundation đã thúc đẩy việc thành lập một hiệp hội, Những người bảo trợ của Thư viện Vatican, để hỗ trợ dự án và nghiên cứu cũng như thực hiện những dự án khác liên quan đến việc bảo quản nhiều bản thảo lưu trữ.
Hiệp hội đã cung cấp một hệ thống mới để quét bề mặt tài liệu, được gọi là Selene, do Factum Foundation phát triển. Trong số những lợi ích khác, thiết bị này giúp đưa ra ánh sáng những phần của vật thể bị ẩn khỏi tầm nhìn.
Để kỷ niệm sự hợp tác này giữa thế giới nghệ thuật, được đại diện bởi Colnaghi Foundation và Thư viện Vatican, triển lãm “Codex” đã khai mạc vào ngày 26 tháng Năm.
Triển lãm trưng bày 14 tác phẩm từ các bộ sưu tập tư nhân thường không được trưng bày. Thư viện cũng đã chọn 15 tài liệu từ những bộ sưu tập của mình (bản thảo và tài liệu lưu trữ) liên quan đến những người được miêu tả trong những tác phẩm được trưng bày, người quản lý những tác phẩm đó hoặc những nghệ sĩ đã tạo ra chúng.
Vào ngày 3 tháng Sáu, các tác phẩm sẽ được trả lại cho các bộ sưu tập tư nhân và các bản thảo của Vatican sẽ được trả lại cho những bộ sưu tập gốc của chúng.
Những tác phẩm được trưng bày mang đến một hành trình trực quan và lịch sử qua nghệ thuật thiêng liêng và những bức chân dung từ thời Phục hưng và Baroque, làm nổi bật những tác phẩm của một số bậc thầy vĩ đại nhất trong lịch sử.
Triển lãm mở đầu bằng tác phẩm “Saint Peter Penitent” của nghệ sĩ người Flemish Anthony van Dyck, mô tả vị tông đồ đang khóc với biểu cảm ăn năn sâu sắc của con người và có sự tương phản sáng tối mạnh mẽ theo phong cách baroque.
Triển lãm tiếp tục với tác phẩm “The Triumph of Flora”, một ẩn dụ thần thoại của Mario Nuzzi, tràn đầy màu sắc và biểu tượng, tôn vinh sự phì nhiêu của thiên nhiên với tinh thần lễ hội và trang trí tương phản với sự hấp dẫn của những tác phẩm khác.
Một tác phẩm khác được trưng bày là bản phác thảo chuẩn bị của Michelangelo Buonarroti cho tác phẩm “The Adoration of the Brazen Serpent”, một cảnh mạnh mẽ trong Cựu Ước. Bức vẽ thể hiện cường độ biểu cảm và kết cấu của nghệ sĩ, thành công trong việc cô đọng một loạt những sự kiện xúc động và thực hiện một hình tượng duy nhất.
Triển lãm cũng bao gồm những tác phẩm của các nghệ sĩ có ảnh hưởng khác của thế kỷ 16 và 17, chẳng hạn như “Chân dung Giáo hoàng Phaolô III" của Titian, được vẽ trong chuyến đi của ông đến Roma từ tháng Mười năm 1545 đến thángNăm5 năm 1546. Bức tranh này, trong đó giáo hoàng xuất hiện với vẻ mặt khôn ngoan và chiếc camauro truyền thống (mũ đỏ viền trắng), biểu tượng cho quyền lực của ngài, thuộc về một bộ sưu tập tư nhân và được lưu giữ tại Lisbon, Bồ Đào Nha.
Một bức chân dung khác là “Clement VII”, do Sebastiano del Piombo vẽ. Một điểm nhấn của nghệ sĩ Tintoretto là “Chân dung Hồng y Marcantonio da Mula”, thể hiện tài năng của họa sĩ trong việc kết hợp vẻ ngoài trang nghiêm của vị hồng y với sự năng động.
Triển lãm còn giới thiệu bức chân dung Camillo Borghese (sau này là Phaolô V) của Guido Reni, được vẽ trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 17.
Trong số những tài liệu của thư viện được giới thiệu trong triển lãm, nhằm mục đích gợi ý một cuộc đối thoại thực sự với những tác phẩm nghệ thuật, có hóa đơn năm 1628 gửi cho giám mục Gubbio về ba bức tranh của Caravaggio, gồm “The Card Cheats”; một số ghi chú và bản vẽ có chữ ký của Michelangelo Buonarroti; cũng như một lá thư năm 1657 của Đức Hồng y da Mula gửi cho Đức Hồng y Guglielmo Sirleto.
Ngoài ra, trong số những tài liệu trong triển lãm còn có hợp đồng năm 1526 được ký với Sebastiano del Piombo để thực hiện một tấm bảng “Nativity of the Virgin” tại Nhà thờ Santa Maria del Popolo.
Việc chia sẻ di sản văn hóa được thể hiện qua sáng kiến Codex đại diện cho thư viện, một công cụ thiết yếu để xây dựng cầu nối giữa các nền văn hóa. Triển lãm được coi là một ví dụ tốt đẹp và cụ thể về điều này, và là minh chứng quan trọng cho sự hợp tác giữa các tổ chức khác nhau cùng đạt được kết quả tích cực trong việc bảo tồn di sản văn hóa.
Jos. Nguyễn Minh Sơn