Một người cần bao nhiêu đất ? - Nghèo và hạnh phúc

T5, 29/05/2025 - 13:52
Lm Anmai, CSsR

MỘT NGƯỜI CẦN BAO NHIÊU ĐẤT ?

Trong một ngôi làng nhỏ nằm giữa những cánh đồng lúa xanh mướt ở miền Bắc Việt Nam, nơi tiếng chuông nhà thờ vang vọng mỗi sáng, có một người nông dân tên là Nguyễn Văn Hùng. Hùng là một người Công giáo đạo hạnh, chăm chỉ, và yêu thương gia đình. Ông sống cùng vợ và ba đứa con trong một ngôi nhà tranh đơn sơ, bên cạnh mảnh ruộng nhỏ đủ để nuôi sống cả nhà. Mỗi tối, gia đình Hùng quây quần bên bàn thờ Chúa, đọc kinh và tạ ơn vì những gì họ có. Nhưng sâu trong lòng Hùng, một ngọn lửa âm ỉ cháy – một khát khao có thêm đất đai, thêm của cải, để cuộc sống bớt chật vật và để, như ông nghĩ, ông có thể “phụng sự Chúa tốt hơn”.

Hùng thường đứng bên bờ ruộng, nhìn ra những cánh đồng mênh mông của ông Phú, một địa chủ giàu có trong vùng. Ông tự nhủ: “Nếu ta có nhiều đất hơn, ta sẽ không phải lo lắng về mùa màng thất bát. Ta sẽ xây một ngôi nhà khang trang, cho con cái học hành tử tế, và dâng cúng nhiều hơn cho nhà thờ. Chắc chắn Chúa sẽ hài lòng!” Nhưng Hùng không nhận ra rằng, trong những giấc mơ ấy, ông đã dần đặt niềm tin vào đất đai, thay vì vào Thiên Chúa – Đấng ban phát mọi ơn lành.

Thời gian trôi qua, Hùng làm việc cật lực, dành dụm từng đồng để mua thêm một mảnh ruộng nhỏ. Gia đình ông vui mừng, cảm tạ Chúa vì phước lành này. Nhưng chẳng bao lâu, Hùng lại cảm thấy chưa đủ. Mảnh ruộng mới chỉ làm ông thêm khao khát. Ông bắt đầu vay mượn, mua thêm đất, rồi lại mua thêm nữa. Mỗi lần sở hữu nhiều hơn, ông càng bị cuốn vào vòng xoáy của tham vọng. Ông làm việc từ sáng sớm đến tối mịt, ít khi có thời gian cầu nguyện hay trò chuyện với vợ con. Lòng ông đầy những toan tính: làm sao để có nhiều tiền hơn, nhiều đất hơn, nhiều quyền lực hơn.

Một buổi tối, khi gia đình quỳ đọc kinh, vợ Hùng, chị Lan, nhẹ nhàng nói: “Anh Hùng ơi, chúng ta đã có đủ để sống. Anh đừng chạy theo những thứ phù vân nữa. Chúa dạy chúng ta sống đơn sơ và yêu thương nhau, phải không anh?” Hùng gật đầu, nhưng trong lòng ông, lời vợ chỉ như gió thoảng qua. Ông nghĩ: “Lan không hiểu. Có đất, có tiền, mình mới thực sự sống xứng đáng với ân sủng của Chúa.” Ông quên mất lời Thánh Kinh: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, mà còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4,4).

Một ngày nọ, trong lúc ngồi uống trà ở quán nước đầu làng, Hùng nghe một người khách lạ kể về vùng đất xa xôi ở Tây Nguyên, nơi có một bộ tộc gọi là K’Ho. Người này nói rằng bộ tộc K’Ho có một phong tục kỳ lạ: chỉ cần trả một số tiền, bất kỳ ai cũng có thể sở hữu đất đai bằng cách đi bộ quanh vùng đất mình muốn, từ lúc mặt trời mọc đến khi lặn. Bao nhiêu đất đi được trong ngày đó sẽ thuộc về người ấy, miễn là họ kịp quay lại điểm xuất phát trước khi mặt trời khuất bóng. Nhưng nếu không kịp, họ sẽ mất tất cả, kể cả số tiền đã trả.

Hùng nghe mà tim đập thình thịch. Ông tưởng tượng mình đứng giữa những cánh đồng cà phê bạt ngàn, sở hữu hàng hecta đất – thứ mà cả đời ông chưa từng dám mơ. Ông nghĩ: “Đây là cơ hội Chúa ban cho ta! Nếu thành công, ta sẽ trở thành người giàu nhất làng, xây một nhà thờ lớn để tạ ơn Chúa!” Nhưng Hùng không dừng lại để cầu nguyện, không xin Chúa soi sáng con đường. Ông vội vàng trở về nhà, gom góp toàn bộ tiền tiết kiệm, thậm chí bán đi một phần ruộng của gia đình, bất chấp ánh mắt lo lắng của chị Lan và những lời can ngăn của cha xứ.

Cha xứ, một linh mục già đầy khôn ngoan, đã gặp Hùng và nói: “Con ơi, hãy cẩn thận. Đất đai, của cải, chỉ là tạm bợ. Tâm hồn con mới là kho tàng quý giá nhất. Đừng để lòng tham làm lu mờ ánh sáng của Chúa trong con.” Nhưng Hùng chỉ cúi đầu, đáp: “Thưa cha, con làm điều này cũng vì muốn phụng sự Chúa.” Lời cha xứ vang vọng trong đầu ông, nhưng lòng tham đã che mờ tất cả.

Hùng lên đường đến Tây Nguyên, mang theo hy vọng đổi đời. Khi đến nơi, ông đứng trước vùng đất rộng lớn của bộ tộc K’Ho, nơi những ngọn đồi trập trùng trải dài bất tận, phủ đầy cỏ xanh và những hàng cây cao vút. Người đứng đầu bộ tộc giải thích luật lệ: “Anh có một ngày, từ lúc mặt trời mọc đến khi lặn. Đi bao nhiêu đất, đất đó là của anh. Nhưng nếu không kịp quay lại, anh sẽ mất tất cả.” Hùng gật đầu, mắt sáng rực. Ông nghĩ: “Ta sẽ đi thật xa, thật nhanh. Ta sẽ có tất cả!”

Bình minh ló dạng, Hùng bắt đầu hành trình. Ông bước đi mạnh mẽ, đánh dấu từng mốc đất bằng những cành cây gãy. Càng đi, ông càng thấy vùng đất này rộng lớn hơn ông tưởng. Những cánh đồng trải dài, những khu rừng thưa, những con suối lấp lánh – tất cả như mời gọi ông đi xa hơn. Ông nghĩ: “Chỉ cần thêm một chút nữa, ta sẽ có đủ đất để cả đời không lo thiếu thốn.”

Mặt trời dần lên cao, mồ hôi túa ra trên trán Hùng. Ông bắt đầu chạy, không muốn bỏ lỡ bất kỳ mảnh đất nào. Mỗi bước chân là một giấc mơ về giàu sang, về một cuộc sống mà ông nghĩ sẽ làm ông hạnh phúc. Ông quên mất gia đình, quên những buổi cầu nguyện, quên cả lời cha xứ. Trong lòng ông giờ chỉ còn đất đai, đất đai, và đất đai.

Khi mặt trời nghiêng bóng, Hùng chợt nhận ra mình đã đi quá xa. Điểm xuất phát giờ là một chấm nhỏ mờ mờ ở phía chân trời. Nỗi sợ hãi ập đến. Nếu không kịp quay lại, ông sẽ mất tất cả – tiền bạc, đất đai, và cả danh dự. Hùng quay đầu, chạy ngược lại với tất cả sức lực còn lại. Đôi chân ông nặng trĩu, hơi thở đứt quãng, trái tim đập thình thịch như muốn vỡ ra. Ông chạy, không phải vì niềm vui, mà vì nỗi ám ảnh phải sở hữu.

Ánh hoàng hôn nhuộm đỏ cả bầu trời. Người dân bộ tộc K’Ho đứng quanh điểm xuất phát, dõi theo Hùng từ xa. Họ thấy ông loạng choạng, nhưng vẫn cố chạy. Trong khoảnh khắc cuối cùng, khi mặt trời vừa khuất, Hùng lao đến điểm xuất phát và ngã gục xuống đất. Đám đông reo lên – ông đã kịp! Nhưng rồi, họ nhận ra Hùng không động đậy. Trái tim ông đã ngừng đập. Hùng đã chết, ngay trên mảnh đất mà ông mơ ước sở hữu.

Người dân K’Ho thương xót, giúp đưa thi thể Hùng về làng. Chị Lan và các con khóc ngất bên quan tài. Cha xứ làm lễ an táng, và Hùng được chôn cất trong một mảnh đất nhỏ trong nghĩa trang nhà thờ, dài chừng hai mét – vừa đủ để đặt thân xác ông. Bao nhiêu giấc mơ về đất đai, về giàu sang, giờ chỉ còn lại một nấm mồ đơn sơ bên cây thánh giá.

Câu chuyện của Nguyễn Văn Hùng là một lời cảnh tỉnh sâu sắc, đặc biệt trong ánh sáng đức tin Công giáo. Thiên Chúa ban cho chúng ta cuộc sống không phải để chạy theo của cải tạm bợ, mà để tìm kiếm Ngài – nguồn mạch của mọi hạnh phúc. Lòng tham, như Thánh Phaolô đã nói, là “gốc rễ của mọi sự dữ” (1 Tm 6,10), vì nó khiến con người đánh mất chính mình, quên đi giá trị thật của bản thân là hình ảnh của Thiên Chúa.

Hùng đã có thể sống một cuộc đời trọn vẹn nếu ông biết dừng lại, biết hài lòng với những gì Chúa ban, và đặt trái tim mình vào việc yêu thương gia đình, giúp đỡ tha nhân, và phụng sự Thiên Chúa. Nhưng ông đã chọn chạy theo ảo ảnh của đất đai, và cuối cùng, ông chỉ nhận được “đất” – nhưng không phải như ông mơ ước, mà là đất của nấm mồ.

Câu hỏi “Bao nhiêu đất là đủ cho một con người?” không chỉ nói về đất đai, mà về lòng người. Bao nhiêu tiền bạc, danh vọng, hay quyền lực là đủ để làm chúng ta hạnh phúc? Theo đức tin Công giáo, không có gì trên đời này đủ để lấp đầy trái tim con người, ngoài Thiên Chúa. Chỉ khi sống trong ân sủng của Ngài, chúng ta mới tìm thấy sự bình an đích thực.

Hãy sống đơn sơ, biết ơn, và đặt trọn niềm tin vào Chúa. Hãy để tâm hồn chúng ta là “mảnh đất” được gieo mầm bởi Lời Chúa, được tưới mát bởi ân sủng, và được chăm sóc bởi tình yêu. Vì cuối cùng, mảnh đất duy nhất chúng ta cần không phải là cánh đồng rộng lớn, mà là “mảnh đất” trong tâm hồn, nơi Thiên Chúa ngự trị mãi mãi.

Lm. Anmai, CSsR

++++++++++++++++

NGHÈO VÀ HẠNH PHÚC: NHÌN TỪ GÓC ĐỘ BẢN THÂN

– Vài lời 29-5 – Lm. Anmai, CSsR

Con người ta thường nhận ra giá trị của một điều gì đó mạnh mẽ nhất khi ta chưa có nó, hoặc khi đã mất đi. Ngược lại, khi được sở hữu, ta lại dễ dàng xem nhẹ, cho rằng đó là điều hiển nhiên. Sự khao khát, vì thế, dao động giữa cực thịnh và cực suy, làm cho ta luôn trăn trở về cái “đủ” và cái “thiếu”. Nhưng thật ra, khái niệm “nghèo” không chỉ bó hẹp trong giới hạn vật chất; chúng ta có thể nghèo kiến thức, nghèo trải nghiệm, nghèo tình cảm hay tinh thần. Vậy nghèo – theo bất cứ cách nào – có hạnh phúc được không? Câu trả lời nằm ngay trong cách chúng ta định nghĩa và cảm nhận cuộc sống của chính mình.

Buổi sáng thức dậy, nếu trong túi chẳng đủ tiền cho bữa sáng đầy đặn, bạn có thể chạnh lòng trước những người xung quanh rộn ràng cốc cà phê thơm và bữa điểm tâm đắt tiền. Nhưng nếu biết biến khoảnh khắc ấy thành lúc để ngắm bình minh, nghe tiếng chim hót, bỏ công đến một hiệu sách còn kẹt nắng sớm, bạn sẽ phát hiện ra rằng, “nghèo” vật chất không thể ngăn cản bạn giàu có những trải nghiệm quý giá. Có thể hôm nay bạn dành trọn buổi sáng để lật từng trang sách dở, để tâm hồn lắng trong giai điệu bản nhạc đằm thắm, hoặc thả trôi dòng suy tư giữa không gian tĩnh lặng. Chính những khoảnh khắc giản đơn ấy mới khơi dậy niềm hạnh phúc chân thật, bởi bạn tự do chọn sống cho chính mình, không phụ thuộc vào áp lực tiền bạc hay kỳ vọng bên ngoài.

Cũng như vậy, bạn có thể không phải là người trả lời xuất sắc mọi câu hỏi hóc búa trên truyền hình, hay sở hữu giọng hát trời phú để làm say lòng hàng triệu người. Nhưng khi bạn cất lời ngân nga ca khúc ruột, khi tiếng hát của bạn vang lên từ trái tim, làm tan biến ưu phiền, bạn đang trao tặng chính mình một món quà vô giá—một trải nghiệm hạnh phúc mà không trang vàng hay huy chương nào có thể sánh bằng. Có khi hàng trăm nghệ sĩ chuyên nghiệp cũng chỉ ước ao được hát bằng cảm xúc thuần khiết như thế. Nghèo “tài năng” theo tiêu chuẩn chung không làm mất đi sự phong phú của cảm xúc cá nhân.

Hạnh phúc, do đó, không nằm ở những tiêu chí so sánh với người khác, mà nằm ở cách nhìn nhận thế giới qua lăng kính của chính mình. Đừng đổ lỗi cho hoàn cảnh hay đổ thừa số phận để biện minh cho nỗi buồn trong lòng. Bởi tâm hồn vui vẻ sẽ khiến cả vạn vật xung quanh ngả nghiêng theo. Hãy thử thay đổi góc nhìn: một mái nhà nhỏ khi ta trút bỏ gánh nặng so đo, sẽ thành nơi ấm áp; một bữa cơm đạm bạc khi chan chứa niềm biết ơn, trở thành dạ tiệc no đầy. Cuộc sống thực tế vẫn như cũ, chỉ có “ánh nhìn” là khác biệt, và chính nó sẽ làm thay đổi cảm xúc, làm giàu cho tâm hồn.

Vậy thì, hãy bắt đầu bằng… một nụ cười. Mỉm môi rồi hít thở sâu, cảm nhận sự sống đang chảy trong từng nhịp tim. Dẫu vật chất còn thiếu thốn, khát vọng chưa thành, ta vẫn có quyền tận hưởng những phút giây bình yên này. Bởi hạnh phúc không phải là điểm đến, mà là cách ta đi qua hành trình mình đang sống. Dẫu nghèo, ta vẫn có thể giàu hạnh phúc, miễn là biết trân trọng những điều giản đơn nhất mà cuộc đời ban tặng.