Tấm huy chương cao nhất trong cuộc đua cuộc đời
- T6, 04/07/2025 - 05:29
- Lm Anmai, CSsR
TẤM HUY CHƯƠNG CAO NHẤT TRONG CUỘC ĐUA CUỘC ĐỜI – Lm. Anmai, CSsR – Vài lời ngày 2 tháng 7
Có người từng ví von: Học lực là tấm huy chương đồng, năng lực là tấm huy chương bạc, nhân duyên và các mối quan hệ xã hội là huy chương vàng. Nhưng tư duy – đó mới là tấm huy chương vô hình, đứng trên tất cả những tấm huy chương hữu hình nói trên. Ở mỗi giai đoạn trong hành trình phát triển của con người, những "huy chương" này lần lượt thể hiện giá trị của chúng. Nhưng điều quan trọng nhất mà không phải ai cũng nhận ra: tư duy mới chính là nền tảng sâu xa quyết định việc bạn có nắm giữ được những huy chương còn lại hay không – và quan trọng hơn – bạn có biết cách dùng chúng để đi đến đích cuộc đời mình một cách có phẩm giá và tự do.
Tại nhiều quốc gia Á Đông, học lực – hay thành tích học tập – từ lâu đã được xem là thước đo chính để đánh giá giá trị một con người. Từ khi còn bé, những đứa trẻ đã được dạy rằng nếu không học giỏi, sẽ không có tương lai. Tấm bằng cấp trở thành một “giấy thông hành” trong xã hội, được người lớn ca tụng, trường học tôn vinh, và thậm chí ảnh hưởng sâu sắc đến vị trí trong gia đình.
Không thể phủ nhận, học lực là một nền tảng cần thiết. Kiến thức nền, khả năng phân tích, kỹ năng ngôn ngữ và tư duy logic thường được bồi dưỡng một cách căn bản trong hệ thống giáo dục. Nhưng rất nhiều người – khi bước ra khỏi cánh cổng nhà trường – đã chợt nhận ra rằng: học lực dù tốt đến mấy, nếu không biết chuyển hóa thành năng lực, thì cũng chỉ là một “chiếc huy chương” để ngắm cho vui trong tủ kính kỷ niệm.
Thực tế cho thấy có không ít người học lực không nổi bật, thậm chí từng trượt đại học, bỏ học giữa chừng… nhưng lại gặt hái được thành công vang dội nhờ biết phát triển năng lực thực tế, xây dựng mối quan hệ xã hội, và đặc biệt là sở hữu năng lực tư duy độc lập, sáng tạo và tự quản lý bản thân.
Khác với học lực, năng lực là khả năng cụ thể để làm việc, để giải quyết vấn đề, để sáng tạo, để cống hiến. Năng lực có thể được phát triển từ trường lớp, nhưng cũng có thể trưởng thành từ kinh nghiệm thực tiễn, từ thất bại và từ sự học hỏi không ngừng trong đời sống. Đây là lý do tại sao có rất nhiều người không “học giỏi” theo chuẩn mực giáo dục truyền thống, nhưng lại là “người giỏi” theo nghĩa thực tiễn – họ làm được việc, giải quyết vấn đề, và biết cách tạo ra giá trị.
Xã hội hiện đại đang thay đổi nhanh đến mức học lực dường như trở nên lỗi thời nếu không được cập nhật liên tục bằng năng lực. Một người có thể tốt nghiệp đại học với bằng xuất sắc, nhưng nếu không có năng lực thực chiến – giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, học hỏi nhanh – thì họ rất dễ tụt lại phía sau trong môi trường làm việc thực tế.
Tuy vậy, năng lực vẫn chưa đủ. Người có năng lực, nhưng không có môi trường tốt, không có mối quan hệ hỗ trợ, không biết cách “hiện diện” trong thế giới này, vẫn có thể bị bỏ lại trong guồng quay cạnh tranh khốc liệt. Và đây là lúc “nhân duyên – các mối quan hệ” bắt đầu lên tiếng.
Trong thời đại mạng xã hội và toàn cầu hóa, mối quan hệ – hay còn gọi là "networking" – chính là vốn sống, là cơ hội, là sức bật. Người ta thường nói: "Đi nhanh thì đi một mình, đi xa thì đi cùng nhau." Một người giỏi đến đâu nhưng cô độc trong thế giới của chính mình thì sớm muộn gì cũng sẽ bị đuối sức.
Ngược lại, một người có mối quan hệ rộng, đa chiều, và chất lượng – tức là biết tạo dựng lòng tin, biết giúp đỡ và được giúp đỡ – thường sẽ có cơ hội phát triển vượt bậc. Họ không chỉ có người hỗ trợ khi cần, mà còn có môi trường để học hỏi, để cùng nhau tiến xa hơn.
Tuy nhiên, nếu mối quan hệ không được xây dựng trên nền tảng tử tế, nếu chỉ là các “liên minh lợi ích”, “giới thiệu cho nhau vì quen biết”, thì mối quan hệ đó không bền. Chìa khóa để duy trì và phát triển các mối quan hệ chính là tư duy.
Tư duy không phải là thứ dễ thấy như bằng cấp, không vang dội như kỹ năng, và không sôi nổi như quan hệ xã hội. Nhưng tư duy – hay nói đúng hơn là năng lực suy nghĩ độc lập, sáng tạo, phản biện, có tầm nhìn và nội lực – mới là yếu tố quyết định xem bạn có thể đi bao xa, đứng vững bao lâu, và sống hạnh phúc ra sao trong cuộc đời này.
Một người có tư duy sâu sắc sẽ không để mình bị định nghĩa bởi học lực. Họ biết rằng thất bại là một phần của học hỏi. Họ không ngừng nâng cấp năng lực, và cũng không ngại điều chỉnh mối quan hệ khi cần thiết. Tư duy giúp họ giữ được bản sắc giữa đám đông, đứng vững trong bão tố, và hướng tới những giá trị bền vững hơn là thành công ngắn hạn.
Tư duy còn giúp bạn biết cách học – chứ không chỉ học thuộc, biết cách làm – chứ không chỉ làm theo, và biết cách sống – chứ không chỉ tồn tại. Nó không phải là tài nguyên được ban sẵn, mà là năng lực có thể rèn luyện. Nhưng chỉ người nào ý thức được giá trị thật của tư duy thì mới đủ khiêm tốn để học hỏi và đủ can đảm để thay đổi mình.
ĐÓN NHẬN VÀ THỰC HÀNH LỜI CHÚA | Thứ Tư Tuần XIII Thường Niên | Lm. Anmai, CSsR
TẤM HUY CHƯƠNG CAO NHẤT TRONG CUỘC ĐUA CUỘC ĐỜI – Lm. Anmai, CSsR – Vài lời ngày 2 tháng 7
10 bài suy niệm Lời Chúa Thứ Tư Tuần XIII TN (của Lm. Anmai, CSsR)
https://ducmemangden.net/10-bai-suy-niem-loi-chua-thu-tu-tuan-xiii-tn-cua-lm-anmai-cssr.html
Thứ Tư tuần XIII TN"CHÚA GIÊ-SU VÀ QUYỀN NĂNG GIẢI THOÁT KHỎI BÓNG TỐI"
MA QUỶ – NHẬN DIỆN KẺ THÙ LINH HỒN TRONG KINH THÁNH VÀ ĐỜI THƯỜNG Lm. Anmai, CSsR