03 Bài 03

Bài 3

TÔI TIN KÍNH ĐỨC CHÚA TRỜI LÀ CHA

( Glý #  185 – 421 )

( MẦU NHIỆM MỘT THIÊN CHÚA BA NGÔI )

(Xem Mt 3, 13-17 ; Mc 1, 9-11 ; Lc 4, 1-13 ; Ga 1, 29-34)

A - KT  DẪN NHẬP - Thiên Chúa sáng tạo : Sáng thế  1 ; 2, 1-4b ;

                  Cảnh địa đàng : Sáng thế 2, 4b-25 ; Sa ngã : Sáng thế  3, 1-24.

B - NỘI DUNG -

Điều 1  - TÔI TIN KÍNH ĐỨC CHÚA TRỜI  LÀ CHA  PHÉP TẮC

                          VÔ CÙNG DỰNG NÊN TRỜI ĐẤT

I - TÔI TIN KÍNH ĐỨC CHÚA TRỜI

1 - Tôi có phải chỉ tin vào một Thiên Chúa duy nhất không ? “Nghe dây hỡi Is-ra-el, Đức Chúa, Thiên Chúa của chúng ta là Đức Chúa duy nhất”(Đnl 6, 4). “Đấng Tối Cao phải là độc nhất, nghĩa là không có ai sánh bằng.Nếu Thiên Chúa không duy nhất,Người không phải là Thiên Chúa” (Tertullian).(Glý # 228)

“Điều răn đứng đầu là : Nghe đây hỡi Is-ra-el, Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta là Đức Chúa duy nhất. Người phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi” (Mc 12, 29-30).

2 - Đức tin vào Thiên Chúa giúp chúng ta điều gì ?  Đức tin vào Thiên Chúa dẫn đưa chúng ta chỉ hướng về mình Người như là nguồn gốc thứ nhất và là cùng đích của chúng ta. Không có gì được ưa quí hơn Người hay thay thế Người được. (Glý # 229)

3 - Ta có thể hiểu được mầu nhiệm không ?  “Khi tự mạc khải Thiên Chúa vẫn còn là huyền nhiệm khôn tả.” Nếu bạn hiểu được Người, Người không còn là Thiên Chúa (Th.Au-gus-ti-nô). (Glý  # 230)

4 - Thiên Chúa của chúng ta là Đấng như thế nào ?  Thiên Chúa của Đức tin chúng ta đã tự mạc khải Người là Đấng hiện hữu. Người đã tự cho biết Người “giàu ân nghĩa và tín thành” (xem Xh 34, 6). Chính bản thể Người là Chân lý và là Tình yêu. (Glý # 231)

II - CHÚA CHA “ Nhân danh Cha và Con và ThánhThần”

5 - Mầu nhiệm trung tâm của đức tin Kitô giáo là gì ?  Mầu nhiệm trung tâm của đức tin và đời sống Kitô giáo là mầu nhiệm Thiên Chúa Ba ngôi chí thánh. Chỉ một mình Thiên Chúa có thể cho ta biết điều đó khi Người tự mạc khải là CHÚA CHA, CHÚA CON  VÀ CHÚA THÁNH THẦN. (Glý  # 261)

6 - Nhờ đâu ta biết được mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi ?  Ta biết được mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là do chính những Lời của Đức Chúa Giêsu, qua việc con Thiên Chúa nhập thể và Chúa Thánh Thần được cử đến (xem Ga 14, 26 ;  1, 18 ; 6, 46 ) /Glý # 151/

7 - Nhờ đâu ta biết được Chúa Cha và Chúa Con cùng là Thiên Chúa độc nhất ?   Việc nhập thể của Con Thiên Chúa tỏ rõ Thiên Chúa là Cha muôn thuở và Con cùng bản thể với Cha, nghĩa là Con ở trong Cha và với Cha cùng là Thiên Chúa độc nhất (Ga 10, 30-38 ; 17, 11). (Glý # 262)

* Đức Chúa Giêsu nói “ Tôi và Chúa Cha là một” (Ga 10, 30). 

“ Chúa Cha ở trong tôi và tôi ở trong Chúa Cha ” (Ga 10, 38).

8 - Tương quan giữa Đức Chúa Thánh Thần với Chúa Cha và Chúa Con như thế nào ?

* Sứ mạng Đức Chúa Thánh Thần được sai phái bởi Cha nhân danh Con và bởi Con “ở cạnh Cha” (xem Ga 14, 26), mạc khải cho biết rằng Người cùng với Cha và Con là duy nhất và cùng là Thiên Chúa (xem Ga 15, 26). “Người cùng được phụng thờ và tôn vinh với Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con” (Kinh Tin kính Cộng đồng Ni-xê =Nicene Creed). (Glý # 263)

* “Đức Chúa Thánh Thần xuất phát từ Chúa Cha như là nguồn gốc đầu tiên và bởi ơn huệ đời đời của Người nơi Chúa Con, Cha và Con thông hiệp với nhau” (Th Au-gus-ti-nô). (Glý # 264)

9 - Nhờ đâu chúng ta được liên kết với Thiên Chúa Ba Ngôi ?  Nhờ ơn của  Bí tích Rửa tội “Nhân danh Chúa Cha và Chúa Con và Chúa Thánh Thần” (xem Mt 28, 16-20), chúng ta được kêu gọi chia sẻ sự sống của Thiên Chúa Ba Ngôi diễm phúc ở đời này trong bóng tối của đức tin (the obscurity of faith) và sau khi chết trong ánh sáng muôn thuở. (Glý # 265)

10 - Đức tin Công giáo ở tại điều nào ?   Đức tin Công giáo là ở tại điều này : Chúng ta thờ phượng một Thiên Chúa trong Ba Ngôi và Ba Ngôi trong một Thiên Chúa duy nhất, không lẫn lộn các Ngôi vị, không phân chia bản thể : vì Ngôi Cha khác, Ngôi Con khác, Ngôi Thánh Thần khác, nhưng thần tính của Chúa Cha, Chúa Con, Chúa Thánh Thần là một, vinh quang bằng nhau và cùng uy quyền muôn đời. (Glý # 266). (xem lại Bài 1: Ba Ngôi cùng 9 đặc tính)

11 - Sứ mạng Ba Ngôi liên kết với nhau như thế nào ?  Các Ngôi Vị Thiên Chúa không tách biệt nhau trong hiện hữu, cũng không tách biệt nhau trong hành động. Nhưng trong hoạt động duy nhất của Thiên Chúa, mỗi Ngôi vị biểu lộ phần vụ riêng của mình trong Ba Ngôi, nhất là trong mầu nhiệm nhập thể của Ngôi Con (xuống thế làm người) và ân sủng của Đức Chúa Thánh Thần (thánh hóa và ban sự sống). (Glý # 267)

* Thiên Chúa Cha tạo thành vạn vật. /Glý # 258 /

III - ĐẤNG TOÀN NĂNG : (là Cha phép tắc vô cùng)

       (THIÊN CHÚA  SÁNG TẠO và QUAN PHÒNG)

12 - Thiên Chúa toàn năng nghĩa là gì ?

* Thiên Chúa toàn năng nghĩa là “Đối với Thiên Chúa không có gì là không thể làm được” (Lc 1, 37 ;  Sáng thế 18, 14).

* Cùng với ông Gióp người công chính chúng ta tuyên xưng: “Tôi biết Người toàn năng và điều Người nghĩ Người có thể thực hiện” (xem Gióp 42, 2). (Glý # 275)

13 - Dựa vào đâu mà Hội Thánh tuyên xưng Thiên Chúa toàn năng ?  Trung thành với chứng tá của Kinh Thánh, Hội Thánh thường dâng lên Thiên Chúa lời cầu nguyện của mình “Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu” trong khi tin cách vững chắc rằng: “Đối với Thiên Chúa không có gì là không thể làm được” ( xem Lc 1, 37 ; St 18, 14). (Glý # 276)

14 - Đối với chúng ta những con người tội lỗi, Chúa tỏ quyền năng của Người như thế nào ?  Thiên Chúa tỏ uy quyền toàn năng của Người bằng cách làm cho chúng ta hối cải tội lỗi và đặt chúng ta trong tình nghĩa của Người bằng ân sủng: “Lạy Chúa ! Chúa đã chứng tỏ quyền năng của Chúa trên tất cả bằng lòng nhân từ và tha thứ ”. (Glý # 277)

15 - Tin vào Tình yêu Thiên Chúa toàn năng quan hệ đối với chúng ta như thế nào ?  Nếu không tin vào tình yêu Thiên Chúa là toàn năng, thì làm sao tin Thiên Chúa Cha đã tạo dựng chúng ta, Chúa Con cứu chuộc chúng ta và Đức Chúa Thánh Thần thánh hóa chúng ta ? (Glý # 278)

IV - ĐẤNG SÁNG TẠO

“Thiên Chúa chúng ta ở trên trời, muốn làm gì là Chúa làm nên” (Tv 115, 3).

16 - Vì lý do nào mà Thiên Chúa đã tạo thành thế giới và con người ?  Khi tạo thành thế giới và con người, Thiên Chúa đã ban chứng từ thứ nhất và phổ quát (universal) về tình yêu toàn năng và sự khôn ngoan của Người. Người loan báo đầu tiên về “kế hoạch nhân từ” của Người, được nhận thấy mục đích của cuộc tạo dựng trong cuộc sáng tạo mới trong Chúa Kitô. (Glý # 315)

17 - Ba Ngôi Thiên Chúa liên hệ với nhau trong việc sáng tạo thế nào ?  Mặc dù việc sáng tạo được nói riêng về Chúa Cha, nhưng chân lý đức tin cũng dạy: Chúa Cha, Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần đều là căn nguyên duy nhất và bất khả phân của việc sáng tạo. (Glý # 316)

V.  TRỜI VÀ ĐẤT

18 - Thiên Chúa sáng tạo vũ trụ cách thế nào ?

* Chỉ một mình Thiên Chúa đã tạo thành vũ trụ một cách tự do, trực tiếp và không có sự trợ giúp nào. (Glý #317)

* Không một thụ tạo nào có quyền năng vô biên cần thiết để  “sáng tạo” theo đúng nghĩa của từ ngữ, nghĩa là sinh sản và trao ban một hữu thể từ không có gì ( nghĩa là từ  “không” gọi nên “cho có” ).     (Glý # 318)

19 - Vì ý nào mà Thiên Chúa đã tạo dựng thế giới ?  Thiên Chúa đã tạo dựng thế giới để tỏ bày và thông ban vinh quang của Người. Người cho các tạo vật được thông phần chân lý (truth), sự tốt lành (goodness) và vẻ đẹp (beauty) của Người, đó là vinh quang Chúa cho muôn loài, mà vì vinh quang đó Chúa đã dựng nên muôn loài. (Glý # 319)

a - Thiên Chúa Quan phòng

20 - Nhờ đâu mà vũ trụ tồn tại ?  Thiên Chúa đã tạo thành vũ trụ, Chúa đã gìn giữ cho nó hiện hữu bằng LỜI của Người, “Chúa Con gìn giữ vũ trụ bằng LỜI quyền  năng của Người” (his Word of power) (xem Dt 1, 3), và bằng Thần Khí của Đấng Tạo Hóa của Người (by his Creator Spirit), Đấng ban sự sống. (Glý # 320)

21 - Thiên Chúa quan phòng nghĩa là gì ?   Sự quan phòng của  Thiên Chúa chính là những sắp xếp để Thiên Chúa với trí khôn ngoan và lòng yêu thương, dẫn đưa tất cả các tạo vật đến cùng đích của chúng     ( xem Mt 6, 32-33). (Glý # 321)

22 - Chúng ta phải tin tưởng vào sự quan phòng của Thiên  Chúa như thế nào ?

* Chúa Kitô mời gọi chúng ta với tình con thảo, hãy phó thác vào sự quan phòng của Cha chúng ta trên trời, và thánh Phêrô Tông đồ lặp lại : “Hãy trút mọi nổi lo âu cho Người vì Người  chăm sóc anh em” (xem 1 Pr 5, 7). (Glý # 322)

* Sự quan phòng của Thiên Chúa cũng hoạt động qua những hành động của các tạo vật. Với con người, Thiên Chúa ban cho họ khả năng cộng tác một cách tự do vào kế hoạch của Người (xem Mt 6,  25-34). (Glý # 323)

23 - Tại sao Thiên Chúa lại cho phép sự dữ xảy ra ?  Việc Thiên Chúa cho phép xảy ra những sự dữ thể lý và luân lý là một mầu nhiệm mà Người làm sáng tỏ nơi Con của Người, là Đức Giêsu Kitô, Đấng đã chết và sống lại để chiến thắng sự dữ. Đức tin cho ta biết chắc chắn rằng Thiên Chúa đã chẳng bao giờ để cho sự dữ xảy ra nếu từ chính sự dữ Người không đem lại sự lành, qua những đường lối mà ta chỉ biết được trọn vẹn trong cuộc sống vĩnh cữu (Xem 1Cr 13, 12 ; Rm 5, 20). (Glý # 324)

b - Thiên Chúa tạo dựng Thiên thần và thế giới hữu hình.

24 - Thiên thần là ai ?   Thiên thần là những tạo vật thiêng liêng  không ngừng tôn vinh Thiên Chúa và phục vụ những ý định cứu rỗi của Thiên Chúa nơi các tạo vật khác : “Các Thiên thần đều làm những điều tốt lành cho chúng ta” (Th.Tô-ma A-qui-nô). (Glý # 350 )

25 - Thiên thần có nhiệm vụ gì ?  Các Thiên thần vây quanh  Chúa Kitô, Chúa của các Ngài, phục vụ Chúa Kitô đặc biệt trong việc hoàn tất sứ mạng cứu độ loài người. (Glý # 351)

* Thiên thần canh giữ vườn địa đàng (St 3, 24). Truyền tin cho Đức Mẹ (xem Lc 1, 28). Loan báo đấng Cứu thế cho muôn dân (xem Lc 2, 10). Hầu hạ Đức Chúa Giêsu (xem Mt 4, 11). Tập hợp muôn dân trong ngày phán xét chung (xem Mt  25, 31)...

* Hội Thánh tôn kính các Thiên thần là những đấng giúp đỡ Hội Thánh trên đường lữ thứ trần gian và bảo trợ mọi người (Thánh Basil). (Glý # 352)

26 - Tất cả Thiên thần có trung thành với Chúa không ?   Satan và các thần dữ khác là một số Thiên thần đã sa ngã vì tự ý từ chối phục vụ Thiên Chúa và kế hoạch của Người. Họ tự lựa chọn chống lại Thiên Chúa là dứt khoát. Họ còn mưu toan lôi kéo con người phản loạn chống lại Thiên Chúa./Glý # 414/

27 - Thiên Chúa dựng nên các tạo vật để làm gì ?   Thiên Chúa đã muốn có sự khác biệt giữa các tạo vật và có sự tốt đẹp riêng của chúng, chúng phụ thuộc lẫn nhau và có trật tự của chúng. Người đã tiền định cho mọi thụ tạo vật chất mang lại lợi ích cho loài người. Con người và mọi tạo thành qua con người đều được hướng tới cho vinh quang Thiên Chúa. (Glý # 353)

28 - Đối với các tạo vật ta phải thế nào ?   Tôn trọng các luật lệ được khắc ghi trong các tạo vật và những tương quan bắt nguồn từ bản chất các sự vật là một nguyên lý (a principle) của khôn ngoan và nền móng của đạo đức. (Glý # 354) 

VI - THIÊN CHÚA DỰNG NÊN CON NGƯỜI

29 - Thiên Chúa tạo dựng con người để làm gì ?  “LẠY  THIÊN CHÚA! CHÚA ĐÃ DỰNG NÊN CON NGƯỜI THEO HÌNH ẢNH CHÚA” ( St 1, 24). Và Chúa đã trao ban cho con người trông coi cả vũ trụ, để trong khi phụng sự Chúa là Đấng Tạo Hóa của mình, con người quản trị mọi tạo vật. (Glý # 380)

30 - Con người có vinh dự cao quý như thế nào ?   Con người đã được tiền định tạo lại theo hình ảnh của Con Thiên Chúa làm người “hình ảnh của Thiên Chúa vô hình” (xem Cl 1, 15), để Chúa Kitô là Anh Trưởng của muôn vàn em trai em gái (Êp 1, 3-6). (Glý # 381)

31 - Con người được tạo dựng như thế nào ?

* Con người là một thực thể duy nhất với xác và hồn (xem St 2, 7). Tín lý xác quyết là linh hồn thiêng liêng bất tử, đã được Thiên Chúa trực tiếp dựng nên. (Glý # 382 )

* Thiên Chúa không dựng nên con người đơn độc. Từ khởi thủy “ Chúa đã dựng nên con người có nam có nữ” (xem St 1, 27). Sự liên kết giữa nam và nữ đã tạo nên một cộng đoàn đầu tiên giữa những con người. (Glý # 383)

32 - Thiên Chúa ban cho con người cuộc sống trong tình trạng như thế nào ?  Mạc khải cho chúng ta biết tình trạng thánh thiện và công chính nguyên thủy của đàn ông, đàn bà trước khi phạm tội : từ tình thân mật của họ với Thiên Chúa tuôn trào ra hạnh phúc của sự hiện hữu của họ ở vườn địa đàng ( xem St 1, 26-31 ; 2, 25). (Glý # 384)

“ Họ không phải đau khổ và không phải chết.” / Glý # 376 /

VII -  SỰ SA NGÃ

a - Sự sa ngã của các Thiên thần

33 - Do đâu mà có sự chết ?  “Thiên Chúa không làm ra sự chết, Người không vui gì khi sinh linh hư diệt” (Kn 1,13). Còn sự chết có nhập vào trần gian, ấy là do quỷ đố kỵ (Kn 2,24). (Glý # 413)

34 - Sa-tan và các thần dữ đã gây ra tội lỗi như thế nào ?  Sa-tan hoặc ma quỷ và các thần dữ khác là những Thiên thần sa ngã vì đã tự do từ chối phụng sự Thiên Chúa và kế hoạch của Người. Họ chọn lựa chống lại Thiên Chúa là dứt khoát. Họ còn lôi kéo con người cùng với chúng chống lại Thiên Chúa.    (Glý # 414 )

b - Sự sa ngã của loài người - Tội Nguyên tổ và hậu quả của tội Nguyên tổ :

35 - Nguyên tổ loài người là ai ?   Nguyên tổ loài người là ông A-đam và bà E-và. (tiếng Do Thái A-dam là bùn đất. E-và là sự sống, vì bà là mẹ chúng sinh).

36 - Vì sao con người đầu tiên đã sa ngã ?   “Con người được Thiên Chúa dựng nên trong tình trạng công chính (a state of rectitude), tuy nhiên ngay từ đầu lịch sử, con người bị thần dữ dụ dỗ nên đã lạm dụng tự do của mình họ nổi dậy chống lại Thiên Chúa và muốn đạt tới cứu cánh của mình (to attain his goal) ngoài Thiên Chúa”. (Glý # 415)

37 - Khi dựng nên con người, Thiên Chúa đã ban cho con người những đặc ân nào ?

* Khi tạo dựng con người Thiên Chúa ban cho họ ở trong tình trạng thánh thiện và công chính nguyên thủy (the state of original holiness and justice) : Ơn sống thánh thiện (ơn siêu nhiên),“tham dự vào cuộc sống thần linh (to share in divine life)”. /Glý # 375/.

* Sống thân tình với Chúa (ơn tự nhiên và ơn ngoại nhiên “không phải đau khổ và không phải chết” (man would not have to suffer or die). /Glý # 376/

38 - Tội Nguyên tổ hay Tổ tông là tội gì ?

* Bởi tội mình, A-đam, là con người đầu tiên, đã làm mất sự thánh thiện và sự công chính nguyên thủy (lost the original holiness and justice) mà ông đã nhận được từ Thiên Chúa, không những chỉ cho ông nhưng cho tất cả mọi người. (Glý # 416)

* A-dam và E-và truyền lại cho con cháu cái bản tính nhân loại bị tổn thương vì tội đầu tiên nên đã mất đi sự thánh thiện và sự công chính nguyên thủy. Sự mất đi ấy gọi là Tội Nguyên tổ). (Glý # 417)

39 - Hậu quả của tội Nguyên tổ như thế nào ?

* Hậu quả của tội Nguyên tổ là bản tính con người bị yếu đuối, mất sức lực, hàng phục sự mê muội, sự đau khổ và quyền lực sự chết và hướng chiều về tội lỗi. (sự hướng chiều này còn được gọi là dục vọng (concupiscence). (Glý# 418)

* Cùng với Cộng đồng Trent (The Council of Trent) chúng ta cần nắm vững rằng tội Nguyên tổ được truyền lại với bản tính loài người “không do sự bắt chước nhưng do sự lan truyền” nên đó cũng là “tội riêng của mỗi người”. (Glý # 419)

* Chúa vẫn yêu thương không từ bỏ loài người. Ngay sau khi Nguyên tổ phạm tội, Chúa đã hứa ban Đấng Cứu Thế : “Ta sẽ đặt hận thù giữa ngươi và người đàn bà, giữa dòng giống ngươi và dòng giống nó. Dòng giống nó sẽ đạp đầu ngươi, còn ngươi sẽ táp lại gót chân” (Sáng thế 3, 15).

40 - Cuộc chiến thắng tội lỗi của Chúa Kitô đem lại cho chúng ta những ơn ích nào ?

* Cuộc chiến thắng mà Chúa Kitô đã chiến thắng tội lỗi, đem lại cho chúng ta nhiều ơn phúc hơn là những gì mà tội lỗi đã lấy mất của chúng ta : “Ở đâu tội lỗi đầy tràn, ở đó ân sủng càng chứa chan gấp bội” ( xem Rô-ma 5, 20 ). (Glý # 420)

* Các Kitô hữu tin rằng thế giới này đã được tình yêu của Đấng Tạo Hóa dựng nên và gìn giữ. Thế giới đã rơi vào ách nô lệ tội lỗi, nhưng đã được giải thoát nhờ Chúa Kitô chịu đóng đinh và sống lại đã bẻ gãy quyền lực của thần dữ. (Glý # 421)

“Tóm lại, cũng như vì một người duy nhất đã sa ngã mà mọi người bị Thiên Chúa kết án, thì nhờ một người duy nhất đã thực hiện lẽ công chính, mọi người cũng được Thiên Chúa cho công chính, nghĩa là được sống. Thật vậy cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành công chính” (Rm 5, 18-19 ).

C - THỰC HÀNH

* Khi ta làm DẤU THÁNH GIÁ là ta tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa Ba ngôi, kêu cầu danh Chúa Ba Ngôi cực thánh, mầu nhiệm nhập thể và cứu chuộc của Ngôi Hai Thiên Chúa, nên phải làm hết sức kính cẩn để xin Chúa chúc lành cho ta.    

* Hướng dẫn làm Dấu Thánh Giá đơn, kép.

* Học thuộc kinh SÁNG DANH                                                                                                                  

*Yêu mến và tôn trọng tạo vật. Sử dụng tạo vật theo nhu cầu chính đáng * Tôn trọng và yêu mến mọi người vì mọi người đều là con Thiên Chúa, là hình ảnh của Thiên Chúa.