22 Bài 22
Bài 22
PHẨM GIÁ CON NGƯỜI (tiếp theo)
( Glý # 1803 – 1845 )
VII - CÁC NHÂN ĐỨC
A - KINH THÁNH DẪN NHẬP - xem Mt 12, 1-8 .
“Nếu các ông hiểu được ý nghĩa của câu này : Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế, ắt các ông đã chẳng lên án kẻ vô tội” (Mt 12,7).
B - NỘI DUNG -
1 - Nhân đức là gì ? Nhân đức là một khuynh hướng thường xuyên và kiên vững (a habitual and firm disposition) trong việc làm điều lành. (Glý #1833)
“Mục đích của đời sống đức hạnh là trở nên giống Thiên Chúa” (Th .Gregory).
2 - Có mấy thứ nhân đức ? Có hai thứ nhân đức : Các nhân đức nhân bản (the human virtues) và các nhân đức đối thần ( the theological virtues ).
a - CÁC NHÂN ĐỨC NHÂN BẢN : x Pl 4, 8 ; Gc 1, 25-27
3 - Các nhân đức nhân bản là gì ? Các nhân đức nhân bản là những khuynh hướng ổn định (stable dispositions) của trí khôn và ý chí, để điều hành các hành vi của chúng ta (govern our acts), xếp định các đam mê (order our passions) và hướng dẫn cách cư xử của chúng ta theo lý trí và đức tin. Các nhân đức có thể quy tụ quanh bốn nhân đức chủ yếu là : Khôn ngoan, Công bằng, Can đảm và Tiết độ (the four cardinal virtues : prudence, justice, fortitude and temperance). (Glý #1834)
4 - Nhân đức Khôn ngoan giúp gì cho chúng ta ?
- Nhân đức Khôn ngoan giúp lý trí thực tiễn để phân biệt trong mọi tình huống những việc thiện thực sự của chúng ta và lựa chọn phương thế đúng đắn để đạt tới. (Glý #1835 )
- Đức Chúa Giêsu nói : “Đức Khôn ngoan được chứng minh bằng hành động” ( x Mt 11, 19).
“Đức Khôn ngoan Chúa ban làm cho con người nên trước là thanh khiết, sau là hiếu hòa, khoan dung, mềm dẻo, đầy từ bi và sinh nhiều hoa thơm trái tốt, không thiên vị, cũng chẳng giả hình” ( x Gc 3, 13-17).
5 - Nhân đức Công bằng được thể hiện như thế nào ? Đức Công bình thể hiện qua quyết tâm trả lại cho Thiên Chúa những gì thuộc về Thiên Chúa và trả lại cho tha nhân những gì thuộc về tha nhân (xem Mt 22, 15-22). (Glý # 1836 )
“THIÊN CHÚA KHÔNG THIÊN VỊ AI” (Rm 2, 11 ; Gl 2, 6).
“Các người sẽ không làm điều bất công khi phân xử : ngươi sẽ không nể mặt kẻ hèn, không kính nhan người lớn, ngươi sẽ xét xử công bằng cho người đồng tông với ngươi” (Lv 19, 15).
“Nếu anh em đối xử thiên tư, thì anh em phạm một tội và bị lề luật kết án là kẻ vi phạm” (Gc 2, 9).
6 - Nhân đức can đảm giúp gì cho ta ? Nhân đức can đảm giúp ta kiên trì và quyết tâm không ngừng theo đuổi điều thiện khi gặp khó khăn. (Glý # 1837)
“Trong thế gian anh em sẽ phải gian nan khốn khó. Nhưng can đảm lên ! Thầy đã thắng thế gian” (xem Ga 16, 33).
“Ai làm hại được anh em, nếu anh em nhiệt thành làm điều thiện ? Mà nếu anh em chịu khổ vì sống công chính thì anh em thật có phúc ! Đừng sợ kẻ làm hại anh em và đừng xao xuyến. Đức Kitô là Đấng Thánh hãy tôn vinh Người làm Chúa ngự trong lòng anh em, hãy luôn luôn sẵn sàng trả lời cho bất cứ ai chất vấn về niềm hy vọng của anh em” (1Pr 3, 13-15).
7 - Nhân đức tiết độ giúp gì cho ta ? Nhân đức tiết độ giúp ta chế ngự (moderates) sức lôi cuốn của các lạc thú giác quan đem lại sự quân bình trong việc sử dụng các của cải tạo được. (Glý #1838)
“Đừng chiều theo bụng dạ và sức lực con, để đi theo các đam mê của lòng con” (Hc 5, 2).
“Hỡi con, đam mê chớ chạy theo, thị hiếu của con hãy hãm lại. Vì nếu con làm theo dục vọng, con làm theo ý của kẻ thù” (Hc 18, 30-31).
“Quả thế ân sủng của Thiên Chúa đã được biểu lộ đem ơn cứu độ đến cho mọi người. Ân sủng đó dạy chúng ta phải từ bỏ lối sống vô luân và những đam mê trần tục, mà tiết độ, công chính và đạo đức ở thế gian này” ( Tt 2, 11-12 ).
8 - Nhờ đâu các nhân đức luân lý được tăng trưởng ? Các nhân đức luân lý tăng trưởng nhờ giáo dục, nhờ các hành vi có suy nghĩ và nhờ kiên trì tập luyện. Ân sủng của Chúa thanh luyện và nâng cao các nhân đức này. (Glý #1839)
“Sống tốt không có gì hơn là yêu mến Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết cả sức lực mình. Chúng ta dành cho Chúa một tình yêu trọn vẹn nhờ nhân đức tiết độ. Một tình yêu không bất hạnh nào có thể lay chuyển được đó là nhân đức can đảm. Tình yêu chỉ vâng phục mình Thiên Chúa đó là nhân đức công bình. Luôn luôn cảnh giác để nhận thức rõ mọi việc kẻo lỡ ra bất ngờ bị mắc mưu hoặc bị lừa dối đó là nhân đức khôn ngoan” (Th. Au-gus-ti-nô).
b - CÁC NHÂN ĐỨC ĐỐI THẦN
“ Chúng tôi hằng tạ ơn Thiên Chúa về tất cả anh em. Chúng tôi nhắc đến anh em trong lời cầu nguyện, và trước mặt Thiên Chúa là Cha chúng ta, chúng tôi không ngừng nhớ đến những việc anh em làm vì LÒNG TIN, những nổi khó nhọc anh em gánh vác vì LÒNG MẾN, và những gì anh em kiên nhẫn vì TRÔNG ĐỢI Chúa chúng ta là Đức Giê-su Ki-tô” (1 Tx 2, 3).
9 - Các nhân đức đối thần giúp gì cho các Kitô hữu ? Các nhân đối thần là các nhân đức làm cho các Kitô hữu sống trong mối liên hệ với Thiên Chúa Ba Ngôi rất thánh. Thiên Chúa là căn nguyên, động lực và đối tượng của các nhân đức đối thần. Thiên Chúa được biết nhờ đức TIN, được TRÔNG CẬY và YÊU MẾN bởi chính Thiên Chúa. (Glý #1840)
10 - Có mấy nhân đức đối thần ? Có ba nhân đức đối thần là : ĐỨC TIN, ĐỨC CẬY và ĐỨC MẾN. Các nhân đức này hình thành và làm sống động tất cả các nhân đức luân lý. (Glý #1841)
11 - Đức Tin là gì ? Đức Tin là sự gắn bó toàn thân con người vào Thiên Chúa, Đấng tự mặc khải. Đức Tin bao gồm sự liên kết trí khôn và ý chí vào Thiên Chúa, Đấng tự mạc khải đã thực hiện qua các hành động và các lời nói của Người. /Glý #176/
12 - Đức Tin nhờ đâu mà có ?
* Đức Tin là hồng ân nhưng không của Thiên Chúa ban cho con người. /Glý #162/
* Đức tin là ân huệ siêu nhiên (a supernatural gift) của Thiên Chúa ban. Để tin con người cần những trợ giúp nội tâm của Đức Chúa Thánh Thần (the interior helps of the Holy Spirit). /Glý #179/
13 - Đức Tin giúp ích gì cho chúng ta ? Nhờ Đức Tin chúng ta tin kính Thiên Chúa, tin tất cả những gì mà Thiên Chúa mạc khải cho chúng ta và Hội Thánh dạy phải tin (xem Mc 16,15-16). (Glý #1842)
- Ông Xi-mon Phê-rô liền đáp : “Thưa Thầy, bỏ Thầy thì chúng con biết đến với ai ? Thầy mới có những lời đem lại sự sống đời đời. Phần chúng con, chúng con đã tin và nhận biết rằng chính Thầy là Đấng Thánh của Thiên Chúa” ( x Ga 6,69).
- (Đức Chúa Giêsu bảo ông Tôma) “Vì đã thấy Thầy, nên anh tin. Phúc thay những người không thấy mà tin” (x Ga 20,29).
- “Đức Tin không có hành động thì quả là Đức Tin chết” (xem Gicôbê 2, 17 . 26).
14 - Những tội nghịch cùng Đức Tin là những tội nào ?
- một là cố tình hồ nghi hay chẳng tin những điều Chúa dạy hoặc Hội Thánh buộc phải tin.
- hai là khi cần mà hổ thẹn không dám tỏ mình ra mình là người Công giáo.
- ba là liều mình trong những dịp nguy hiểm có thể làm mất Đức Tin như coi sách báo coi phim ảnh xấu xa nghịch đạo, tin dị đoan, bói toán, phù phép...
- bốn là chối đạo.
15 - Để sống Đức Tin chúng ta phải làm gì ? Để sống Đức Tin, phát triển và kiên tâm đến cùng trong Đức Tin, chúng ta phải nuôi dưỡng Đức Tin bằng LỜI CHÚA, chúng ta phải nài xin Chúa gia tăng Đức Tin cho chúng ta. Đức Tin phải hành động nhờ Đức Ái (xem Gl 5, 6), được Đức Cậy nâng đỡ và đâm rễ trong Đức Tin của Hội Thánh. /Glý #162/
16 - Đức Cậy giúp gì cho chúng ta ? Nhờ Đức Cậy, chúng ta ước ao và trông cậy với lòng tin tưởng vững vàng là Thiên Chúa ban cho chúng ta đời sống vĩnh hằng và các ân sủng để chúng ta được xứng đáng hưởng đời sống ấy. (Glý #1843)
“Hãy vui mừng vì có niềm hy vọng, cứ kiên nhẫn lúc gặp gian truân, và chuyên cần cầu nguyện” (Rm 12, 12).
“Thiên Chúa đã tuôn đổ đầy tràn ơn Thánh Thần xuống trên chúng ta, nhờ Đức Giêsu Kitô, Đấng cứu độ chúng ta. Như vậy một khi nên công chính nhờ ân sủng của Đức Kitô, chúng ta được thừa hưởng sự sống đời đời, như chúng ta vẫn hy vọng” ( Tt 3, 6-7 ).
17 - Những tội nghịch cùng Đức Cậy là gì ?
- một là quá trông cậy vào lòng nhân từ của Chúa mà không lo làm lành lánh dữ.
- hai là cậy vào sức mình thái quá.
- ba là thất vọng không còn trông cậy Chúa nữa mà chạy đến các tà thần khác.
18 - Sống theo Đức Cậy là làm thế nào ?
- Chúng ta phải trông cậy Chúa luôn nhất là khi bị cám dỗ, lúc gặp thử thách gian nan, đau khổ, như Lời Kinh Thánh : Mọi lo âu, hãy trút cả cho Người, vì Người chăm sóc anh em. (1Pr 5,7)
- “Chúng ta còn tự hào khi gặp gian truân vì biết rằng : ai gặp gian truân thì quen chịu đựng, ai quen chịu đựng, thì được kể là người trung kiên, ai được nhận là trung kiên thì có quyền trông cậy. Trông cậy như thế chúng ta sẽ không thất vọng, vì Thiên Chúa đã đổ tình yêu của Người vào lòng chúng ta, nhờ Thánh Thần mà người ban cho chúng ta” (Rm 5, 3-6).
19 - Đức Mến giúp gì cho chúng ta ?
Nhờ Đức Mến, chúng ta kính mến Chúa trên hết mọi sự và chúng ta yêu mến tha nhân như chính mình vì lòng yêu mến Chúa. Đức Mến là “mối dây liên kết tuyệt hảo” (x Cl 3, 14), và là mô thể tất cả các nhân đức khác (The form of all the virtues).(Glý# 1844)
“Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau : “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (xem Ga 13,34 ; 15,12).
“Chúa Cha đã yêu mến Thầy thế nào, Thầy cũng yêu mến anh em như vậy. Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy” (Ga 15,9).
“Đức ái che phủ muôn vàn tội lỗi” (xem 1 Pr 4, 8).
20 - Khi nào thì chúng ta lỗi Đức Mến ? Mỗi khi chúng ta lỗi lề luật mà chúng ta xúc phạm đến Chúa hoặc anh em, hay là khi chúng ta thờ ơ lãnh đạm với những đau khổ của những người khác là chúng ta lỗi Đức Mến .
“Phạm đến anh em và làm tổn thương lương tâm yếu đuối của họ là phạm đến Đức Kitô”(x 1Cr 8,12)
21 - Sống theo Đức Mến là làm thế nào ?
- Điều răn đứng đầu là : “Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi”. Điều răn thứ hai là : “Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình”. Chẳng có điều răn nào khác lớn hơn các điều răn đó (x Mc 12, 30-31).
“Đức Mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật. Đức Mến thì tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả” (x 1Cr 13, 4-7).
c - NHỮNG HỒNG ÂN VÀ NHỮNG HOA TRÁI CỦA CHÚA THÁNH THẦN
22 - Hãy kể bảy ơn Đức Chúa Thánh Thần ban cho các Kitô hữu ?
* Bảy ơn Đức Chúa Thánh Thần ban cho các Kitô hữu là : Khôn ngoan, thông minh, hiểu biết, biết lo liệu (xét đoán ngay thẳng), can đảm, đạo đức và kính sợ Thiên Chúa .(Glý #1845)
* Đức Chúa Thánh Thần ban các hồng ân nâng đỡ đời sống luân lý của các Kitô hữu.
* Hoa quả của Thần Khí là : Bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân từ, luơng thiện, hiền hòa, khoan dung, trung tín, tiết độ, khiêm tốn, khiết tịnh (x Gl 5, 22-23).
D - THỰC HÀNH -
Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu của người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu của mình ( Ga 15, 12-13 ).