10 Chương 10
Chương10.
Trao Truyền Thiên Khải
Ở đâu chúng ta có thể tìm thấy điều Thiên Chúa đã mạc khải để có thể gắn bó tin theo với lòng xác tín và tự do? Có một “kho tàng thánh,” từ đó Giáo Hội y cứ và trao truyền nội dung cho chúng ta.
Công Đồng Vatican II xác định: “... Thánh Truyền và Sách Thánh cả Cựu và Tân Ước tựa như tấm gương mà Giáo Hội lữ thứ nơi trần gian nhìn vào để chiêm ngưỡng Thiên Chúa, Giáo Hội nhận lãnh mọi sự từ Ngài và cuối cùng được diện kiến Ngài như Ngài hằng hữu (tc. 1 Jn 3:2)” (DV 7).
Qua những lời trong Hiến Chế Dei Verbum trích dẫn trên đây, Công Đồng tổng hợp vấn đề trao truyền thiên khải vốn quan trọng đối với đức tin của mỗi Kitô hữu. Lời tuyên xưng “tôi tin” (credo) dọn đường cho mỗi người nơi trần thế hầu sau này chúng ta được phúc kiến (diện kiến) Thiên Chúa nhãn tiền nơi vĩnh hằng. Trong mỗi giai đoạn lịch sử, lời tuyên xưng “tôi tin” (credo) tùy thuộc vào việc trao truyền tự khải của Thiên Chúa cách trung thành và nguyên vẹn, việc này đạt tới tột điểm và viên mãn trong Chúa Giêsu Kitô.
Chính Chúa Kitô “trao cho các tông đồ sứ mệnh rao giảng cho mọi người biết Phúc Âm là nguồn mạch luân lý và chân lý cứu độ” (DV 7). Các tông đồ thi hành sứ mệnh được trao phó, trước hết bằng lời rao giảng (khẩu truyền), đồng thời một số trong các ngài “cũng đã ghi thành văn bản sứ điệp cứu độ của Chúa Kitô, do linh ứng của Chúa Thánh Linh” (DV 7). Trong số những vị phụ tá các tông đồ, thánh Marcô và Luca cũng được Chúa Thánh Linh soi sáng thực hiện việc viết Phúc Âm.
Như thế việc trao truyền thiên khải được thực hiện trong các tín hữu Chúa Kitô (Kitô hữu) đời thứ nhất. “Để duy trì Phúc Âm luôn luôn trung thực và sinh động trong Giáo Hội, các tông đồ trao lại cho những người kế tiếp các ngài là các giám mục ‘quyền giảng dạy thay thế các ngài’” (theo giải thích của thánh Irenaeus, tc. Adv. Haer, III, 3, 1; (DV 7).
Theo giáo huấn của Công Đồng thì Thánh Truyền và Sách Thánh hỗ tương và bổ túc cho nhau về vấn đề truyền đạt thiên khải trong Giáo Hội. Các môn đệ và nhân chứng về Chúa Giêsu Kitô thuộc thế hệ mới nuôi dưỡng đức tin của họ bằng những phương pháp truyền đạt thiên khải, vì rằng “tất cả những gì các tông đồ truyền lại đều góp phần vào việc giúp dân Thiên Chúa sống thánh thiện và tăng trưởng đức tin” (DV 8).
“Nhờ Chúa Thánh Linh trợ giúp, thánh truyền mà các tông đồ trao lại đã triển nở trong Giáo Hội. Sự hiểu biết các thực tại và những lời được truyền trao lại đã tăng trưởng. Sự kiện này sở dĩ có nhờ chiêm niệm và học hỏi của các tín hữu là những người ấp ủ những điều thánh truyền trao lại (tc. Lc 1:19, 51) đã thấu triệt các thực tại tinh thần mà các vị đó thụ nghiệm. Và do những người kế thừa chức năng giám mục đã nhận được đoàn sủng chân lý đích thực trong việc giảng dạy. Trải qua bao nhiêu thế kỷ, Giáo Hội luôn hướng tới sự viên mãn của chân lý thần linh cho tới khi mọi lời Thiên Chúa hoàn toàn thực hiện trong Giáo Hội” (DV 8).
Trong sức tiến mạnh hướng về nơi tràn đầy chân lý thần linh, Giáo Hội luôn sử dụng “nguồn mạch” nguyên thủy duy nhất do Truyền Thống tông đồ và Sách Thánh tạo thành. “Vì cả hai, cùng phát xuất từ nguồn mạch Thiên Chúa, và có thể nói kết hợp nên một và cùng chung một mục đích” (DV 9).
Đích Thực Là Lời Thiên Chúa
Đề cập đến lời Thiên Chúa, chúng ta có thể minh xác và nhấn mạnh theo lời Công Đồng: “không phải chỉ có riêng từ Sách Thánh mà Giáo Hội biết cách chính xác mọi điều đã được mạc khải” (DV 9). Thánh Kinh “là lời Chúa nói, vì được ghi chép lại dưới sự linh ứng của Chúa Thánh Linh. Mà còn Thánh Truyền là những lời Thiên Chúa được Chúa Kitô và Chúa Thánh Linh ký thác cho các tông đồ, và trao lại toàn vẹn tinh tuyền cho những người kế vị các ngài, để nhờ ánh sáng chân lý Thánh Linh hướng dẫn, các vị đó có thể trung thành gìn giữ, trình bày và phổ biến sâu rộng hơn” (DV 9). Cũng nên nói thêm rằng: “Nhờ Thánh Truyền, Giáo Hội biết được toàn bộ chính lục Thánh Kinh và cũng nhờ Thánh Truyền mà Thánh Kinh được hiểu thấu đáo hơn và luôn luôn sống động trong Giáo Hội” (DV 8).
Việc giải thích chính xác lời Thiên Chúa
Vấn đề trọng yếu là việc giải thích chính xác lời Thiên Chúa được ghi chép thành văn bản hoặc được Thánh Truyền trao lại. Nhiệm vụ này đã được “hoàn toàn giao phó cho Huấn Quyền sống động của Giáo Hội thi hành một cách tuyệt đối, và Giáo Hội thi hành quyền này nhân danh Chúa Giêsu Kitô. Quyền giáo huấn này không vượt quá lời Chúa, nhưng phục vụ lời Chúa, chỉ giảng dạy những điều đã được truyền lại, thành tâm lắng nghe lời Chúa, gìn giữ lời Chúa cách cẩn trọng tỉ mỉ và trung thành giải thích lời Chúa theo lệnh Chúa và với ơn Chúa Thánh Linh trợ giúp. Huấn Quyền của Giáo Hội trích dẫn từ kho tàng đức tin duy nhất này mọi điều Huấn Quyền dạy phải tin như Thiên Chúa mạc khải” (DV 10).
Lý giải trên cũng là một đặc tính khác nữa của đức tin. Theo học thuyết Kitô Giáo, “tin” cũng có nghĩa chấp nhận chân lý được Thiên Chúa mạc khải mà Giáo Hội hằng giảng dạy. Nhưng, đồng thời Công Đồng Vatican II đã xác minh: “Toàn thể các tín hữu không thể sai lầm trong các vấn đề đức tin nhờ được Chúa Thánh Linh xức dầu. Toàn thể tín hữu biểu hiện đặc tính đức tin nhờ ơn nhận biết siêu nhiên. Bằng chứng cụ thể là ‘từ các giám mục đến người tín hữu chót hết’ đều cùng hiệp thông về những vấn đề đức tin và luân lý. Ơn nhận biết các vấn đề đức tin được Chúa Thánh Linh khơi dậy và duy trì. Tín ân này được thực hành dưới sự hướng dẫn của huấn quyền thánh. Mặt khác với lòng tuân phục trung thành và kính trọng, dân Chúa chấp nhận rằng đó không phải là lời của người trần thế, nhưng đích thực là lời Thiên Chúa. Chính nhờ tín ân này, dân Chúa gắn bó chặt chẽ ‘với đức tin dù chỉ một lần được ban bố cho các thánh,’ (tc. Jude 3) ngấm sâu vào đức tin trong chính tư duy và sống đạo hoàn hảo hơn” (LG 12).
Tiến trình sống động
Truyền Thống, Sách Thánh, Huấn Quyền của Giáo Hội và ý tưởng siêu nhiên về đức tin của toàn thể Dân Thiên Chúa tạo thành tiến trình sinh động, trong đó mạc khải của Thiên Chúa được trao truyền cho các thế hệ nối tiếp nhau. “Như vậy Thiên Chúa, Đấng xưa kia đã phán dạy, nay vẫn không ngừng ngỏ lời với hiền thê của Con yêu dấu Ngài; và Chúa Thánh Linh, qua Ngài tiếng nói sống động của Phúc Âm vang lên trong Giáo Hội, và qua Giáo Hội, vang lên trong thế giới, hướng dẫn các tín hữu tới toàn chân lý và làm cho lời Chúa Kitô ngự dồi dào trong họ (tc. Col 3:16)” (DV 8).
Tóm lại, tin theo học thuyết Kitô Giáo nghĩa là sẵn sàng để được Thánh Linh chỉ cho thấy và dẫn đưa tới sự sung mãn chân lý một cách ý thức và tự nguyện.
Buổi gặp chung ngày 24 tháng Tư, 1985