12 Chương 12
Chương 12.
Ánh Sáng Mạc Khải trong Cựu Ước
Chúng ta đều biết Sách Thánh gồm hai bộ: Cựu Ước và Tân Ước. Các Sách Cựu Ước, biên soạn đầy đủ trước khi Chúa Kitô đến trần gian, là một sưu tập gồm bốn mươi sáu cuốn thuộc mọi thể loại khác nhau. Ở đây chúng ta liệt kê và phân thành nhóm những sách này để có thể phân biệt, ít nhất một cách tổng quát, đặc tính mỗi sách.
Ngũ Kinh
Nhóm thứ nhất chúng ta gặp là bộ Ngũ Kinh, gồm có Sáng Thế Ký, Xuất Hành, Lêvi, Dân Số và Thứ Luật (Đệ Nhị Luật). Chúng ta tìm thấy Sách Joshua rồi đến Sách Thủ Lãnh (Thẩm Phán), các sách này được coi là phần khai triển bộ Ngũ Kinh. Sách Bà Ruth ngắn gọn tạo thành lời giới thiệu cho nhóm kế tiếp có tính cách lịch sử, gồm hai Sách Ngôn Sứ Samuel và hai Sách Các Vua. Trong số những sách này, chúng ta cũng phải kể hai Sách Sử Biên Niên, Sách Ezra và Sách Nehemiah, những sách này nói về giai đoạn lịch sử Israel sau Cuộc Lưu Đày ở Babylon.
Các Sách Tobit (Tobia), Judith và Esther, mặc dầu nói về lịch sử Dân Được Tuyển Chọn, có đặc tính chú giải dụ ngôn và luân lý hơn là lịch sử đúng nghĩa như được gọi. Nhưng hai Sách Maccabees có bản chất lịch sử.
Các Sách Giáo Huấn
Các sách được gọi là “Bộ Sách Giáo Huấn” (Didactic Books) gom lại thành một nhóm, gồm nhiều loại tác phẩm. Sách ông Gióp (Job), Thánh Vịnh (Psalms), và Diệu Ca (the Song of Songs) thuộc nhóm này, cũng như các sách có tính chất triết thư và giáo dục: các Sách Châm Ngôn (the Book of Proverbs), Giảng Viên (Qoheleth, Ecclesiastes), Sách Khôn Ngoan (the Book of Wisdom) và Sách (của bà) Sirach thường gọi là Sách Huấn Ca, (the Wisdom of Sirach) [Ecclesiasticus].
Nhóm Sách Cựu Ước kế tiếp gồm các “Sách Ngôn Sứ.” Bốn vị được mệnh danh là “đại” ngôn sứ: Isaiah, Jeremiah, Ezechiel và Daniel. Bộ Ai Ca (Lamentations) và Sách Baruch được thêm vào với Sách Jeremiah. Kế đến là nhóm được gọi là “tiểu” ngôn sứ: Hosea, Joel, Amos, Abadiah, Giona, Micah, Nahum, Habakkuk, Zephaniah, Haggai, Zechariah và Malachi.
Chương trình cứu độ
Ngoại trừ các chương đầu Sáng Thế Ký (Khởi Nguyên), nói về nguồn gốc thế giới và loài người, các Sách Cựu Ước, khởi đầu bằng việc kêu gọi ông Abraham, nói về một dân tộc được Thiên Chúa chọn. Chúng ta đọc trong Hiến Chế Dei Verbum những điều sau đây: “Khi ân cần hoạch định và chuẩn bị việc cứu độ toàn thể nhân loại, Thiên Chúa chí ái, theo một kế hoạch lạ lùng, đã chọn một dân tộc làm của riêng Ngài để ủy thác những lời ước hẹn của Ngài. Trước hết Thiên Chúa lập giao ước với ông Abraham (tc. St 15:18) và giao ước với dân Israel qua ông Moses (tc. Xh 24:8). Bằng lời nói và hành động đối với dân riêng Ngài đã chọn, Thiên Chúa cho thấy rõ Ngài là Thiên Chúa duy nhất chân thật và hằng sống mà dân Israel nhận biết điều này bằng thụ nghiệm những đường lối Thiên Chúa đối với nhân loại. Chính Thiên Chúa hằng ngày nói với họ qua các ngôn sứ, ngày ngày dân Israel nhận biết sâu sắc hơn và rõ ràng hơn đường lối của Thiên Chúa và phổ biến rộng rãi hơn nơi các dân tộc (tc. Tv 22:28-29; 96:1-3; Is 2:1-4; Jer 3:17). Chương trình cứu độ, đã được các tác giả Sách Thánh tiên báo, tường thuật và giải thích, được nhận biết đích thực là lời Thiên Chúa trong các Sách Cựu Ước; vì thế những sách này vẫn luôn có giá trị vĩnh cửu ... vì được viết theo thần ứng” (DV 14).
Kế đến, Hiến Chế Dei Verbum (của Công Đồng Vatican II) cho thấy mục đích chính chương trình cứu độ trong Cựu Ước là “để chuẩn bị ngày Chúa Kitô Đấng cứu độ muôn loài đến và khai sinh vương quốc của Đấng Thiên Sai, loan báo việc này bằng lời tiên tri (tc. Lc 24:44; Jn 5:39; 1 Pet 1:10) và chỉ dẫn ý nghĩa các việc này qua nhiều hình bóng khác nhau (tc. 1 Cor 10:11)” (tc. DV 15).
Đồng thời các Sách Cựu Ước, thích ứng với hoàn cảnh nhân loại trước khi Chúa Kitô đến, “trình bày cho toàn thể nhân loại biết Thiên Chúa là Ai và nhân loại là ai và những đường lối theo đó Thiên Chúa, Đấng công chính và thương xót, đối xử với nhân loại. Mặc dầu không đầy đủ và tạm thời, nhưng các sách này cho thấy khoa sư phạm đích thực của Thiên Chúa.” (DV 15). Những Sách Cựu Ước diễn tả một “cảm thức sâu sắc sống động về Thiên Chúa,” “sự khôn ngoan chính đáng về đời sống con người,” và sau chót là “một kho tàng tuyệt diệu những lời cầu nguyện trong đó hiện hữu cách tiềm ẩn mầu nhiệm ơn cứu độ chúng ta” (DV 15). Vì thế các Kitô hữu cần phải đón nhận những Sách Cựu Ước với lòng thành kính mộ mến.
Thêm vào đó, Hiến Chế Dei Verbum tô đậm mối liên hệ giữa Cựu và Tân Ước: “Thiên Chúa, Đấng linh ứng và là tác giả toàn thể các Sách Cựu và Tân Ước, đã khôn ngoan sắp đặt để Tân Ước tiềm ẩn trong Cựu Ước và Cựu Ước được minh họa trong Tân Ước” (theo St. Augustine: “Novum in Vetere latet, Vetus in Novo patet ...”). “Vì, mặc dầu Chúa Kitô thiết lập Tân Ước trong máu Ngài (tc. Lc 22:20; 1 Cor 11:25), các Sách Cựu Ước vẫn được sử dụng trọn vẹn trong sứ điệp Phúc Âm, hiển lộ và bày tỏ đầy đủ ý nghĩa trong Tân Ước (tc. Mt 5:17; Lc 24:27; Rom 16:25-26; 2 Cor 3:14-16) và ngược lại Cựu Ước soi sáng và giải thích Tân Ước” (DV 16).
Chắc quí anh chị em đã thấy, Công Đồng đề đạt cho chúng ta tín lý chính xác và rõ ràng, đầy đủ cho việc huấn giáo của chúng ta. Tín lý này cho chúng ta khả năng tiến bước xa hơn trong việc xác định ý nghĩa quan trọng đức tin của chúng ta. “Tin theo học thuyết Kitô Giáo” nghĩa là cũng đạt được ánh sáng thiên khải từ các Sách Cựu Ước, theo tinh thần chúng ta đã nói.
Buổi gặp chung ngày 8 tháng Năm, 1985